Vriendschap
Herinnering aan de gedichtendag op 26 januari 2006, nu zeventien jaar geleden. Ik smijt me voor een organisatie voor de 360 leerlingen van het vijfde jaar. Die krijgen een gevarieerd aanbod van 14 tot 16 uur en daarna kunnen ze tot half zeven op vrijwillige basis meedoen aan één van de achttien workshops. Maar eigenlijk begint het al met een “geletterd ontbijt” en een leescafé tijdens de middagspeeltijd. Er komen met de financiële hulp van het cultureel centrum een paar ingehuurde mensen: een gedichtengooier en een zanger die over zijn teksten komt praten en een viertal akoestische nummers zingt. Voor de workshops hebben leraars uit alle studiegebieden zich geëngageerd voor datgene waar zij goed in zijn: koken, bakken, papier-maché maken, kleien, graffiti spuiten, autowrakken bewerken, nog veel meer, allemaal ter bevordering van de literatuur. Alle directeurs zijn benaderd, de leraars bestookt met mails, bedrijven op het containerpark bezocht, de cultuurraad gealarmeerd, en heel wat mensen reageren enthousiast. Voor mij wordt dit dé sensatie of dé ontgoocheling van het schooljaar.
Zo herinneren ik me de feiten. Minder zichtbaar, maar belangrijker: leerlingen van de scholen die pas door een fusie onder de mantel van Sint-Martinus verenigd waren, werkten aan hetzelfde project. Voor een keer liepen ze door elkaar en was het niet van belang of alle andere dagen van het schooljaar bezig waren met bakkerij, met wetenschappen of met sanitaire installaties. Die dag verdwenen voor even alle lijnen tussen wat zogezegd hoog is en wat laag. Alle leerlingen waren gelijk, verbonden. Ze waren, zoals in de jeugdbeweging, samen bezig rond iets dat hen interesseert, los van de leerstof, los van hun handigheid of hun intellectuele bagage. Ze zagen hun leraren in een andere gedaante, bezig met hun passie of hun hobby, los van de leerstof, uitnodigend en kwetsbaar.
De poëzieweek 2023 staat in het kader van de vriendschap. Dat vertedert me. Ik ben niet meer rechtstreeks betrokken met de school of met de poëzie, maar ik koester mijn vriendschap met Nathalie, die in de nasleep van deze gedichtendag ontstaan is en daarna verhevigd door onze opeenvolgende jaren van samenwerking in diverse culturele projecten op de Sint-Martinusscholen, nu in de herinnering van de medestanders van toen en van veel Herkse oud-leerlingen gekristalliseerd onder de naam Hartstocht.
Wat is vriendschap? Je scherm laten zakken, je open stellen. Verbondenheid voelen, verwantschap van meningen en voorkeuren. De ander aanvaarden zoals hij is. Je veilig voelen in de koestering van de ander, veilig in elkaars schoot liggen, samen schoonheid zien en geluksmomenten beleven, elkaar bijstaan in leed en verdriet. Vanzelfsprekend verzachtend aanwezig zijn als ziekte, angst en pijn de overhand nemen, dat ook. Vooral die kwetsbaarheid is verbindend. Als die gevoelens in poëzie gegoten kunnen worden, is de poëzieweek ook dit jaar weer een voltreffer.
