Feetjesstof in de liminale tuin

Soms vallen woorden, beelden en ervaringen zo mooi samen dat ze een nieuw hoofdstuk aankondigen. Het beeld van liminal space in het boek De kunst van Holding Space van Heather Plett, blijft me ook in 2025 begeleiden als een zachte onderstroom. Die tussentijd, dat niemandsland tussen wat was en wat nog geen vorm heeft aangenomen, blijkt niet alleen een fase te zijn, maar steeds meer een levenshouding.

Het afgelopen jaar voelde als een afsluiter maar ook als een nieuw begin. Ik merkte het in kleine dingen: in het herontdekken van de natuur tijdens onze roadtrip met Marie en Fien. Back to basics met de camper, simpel leven, bewegen zonder doel, wakker worden met licht en stilte. En thuis kwamen er met de kippen nieuwe rituelen, spiegels van eenvoud. Ze herinneren me eraan hoe weinig er soms nodig is om verbonden te zijn met de natuur.

Ook muziek was een gids. Concerten van Max Richter, Einaudi en Patrick Watson raakten iets aan dat voorbij woorden gaat. Muziek als liminal space: gedragen worden, even oplossen, en getransformeerd weer naar buiten komen. Hetzelfde gebeurde bij de rauwe schoonheid van Vanfleteren en Berlinde De Bruyckere. Kunst als bedding voor wat gevoeld wil worden.

Oude vriendschappen werden terug levendig, maar ook nieuwe ontmoetingen kleurden dit jaar op een bijzondere manier. Veronica die me met haar kabbalah telkens weer uitnodigt om dieper te kijken. Inge, mijn licht aan de overkant, die zonder veel woorden nabij is. Rita, mijn wijze gids van dit moment, die me helpt vertrouwen op het niet-weten. En boeken lagen als trouwe metgezellen op mijn nachtkastje: Griet Op de Beeck Het wordt nooit beter, Zielenreis van Michael Newton, Vaarwel van Uus Knops, Het uur van het hart van Irvin Yalom en Verbinding met je essentie van Mia Leijssen. Elk op hun manier spiegels van dezelfde waarheid: dat het leven hier misschien wel zelf een liminale fase is.

Dat inzicht bracht me steeds vaker bij de vraag: wat is mijn missie in dit leven? Het antwoord werd eenvoudiger en helderder. Mensen begeleiden om hun eigen kleine goedheid opnieuw te ontdekken. Hen helpen dat innerlijke instrument af te stemmen, zodat ze sterker in het leven staan. Zodat, wanneer de overgang naar de dood zich aandient, er een gevoel kan zijn van: ik heb geleerd, ik heb gedaan wat ik hier te doen had.

Concreet kreeg die missie in 2025 vele vormen. In persoonlijke coachings en loopbaanbegeleiding, maar ook in teamcoachings bij Domo de Refontiro, in scholen en gemeentes, en bij Syntra Business in bedrijven zoals APK en Ciner. Telkens opnieuw werkten we rond zelfontdekking, zelfontplooiing en samenwerking, het besef dat elk talent telt en nodig is om een betekenisvolle rol op te nemen. Het blijft me raken hoe mensen openbloeien wanneer ze zich gezien voelen.

Daarnaast breidden ook de rituele spaces zich verder uit, naast mijn werk bij uitvaartzorg Hansen. Ik gaf aan 2 groepen de cursus ritueelbegeleiding, ik mocht rouwcirkels dragen in mijn tuin van afscheid en samen met families een herinneringsboom planten, als levend symbool van wat blijft groeien voorbij het verlies. Ik begeleidde de praatgroep OVK, organiseerde Wereldlichtjesdag en bracht troostlezingen, woorden als zachte dragers van wat te zwaar is om alleen te dragen. Tegelijkertijd start de voorbereiding op het congres van palliatieve zorg in 2026, waar opnieuw ruimte zal gemaakt worden voor datgene wat vaak geen taal krijgt: afscheid, verbondenheid en de kwetsbare schoonheid van het levenseinde. Elk ritueel opnieuw een cocon, even vasthouden wat breekbaar is, zodat het niet verloren hoeft te gaan.

Omdat woorden voor mij zo essentieel zijn, was 2025 ook een betekenisvol jaar. Met de Airbnb werd ik opgemerkt door Amazing Belgium, met de titel in hun boekje De nustelijkheid: een plekje onder de sterrenhemel. Maar vooral: Ludo en ik schreven eindelijk de rituelentafelboeken. Verhalen over afscheid, persoonlijke herinneringsboeken die als tafelritueel ingezet kunnen worden in momenten van troost. Stilte, woorden en objecten die samen ruimte maken.

Ik voel me op dit moment van het jaar vooral diep dankbaar. Dankbaar voor mijn eigen nest, mijn eigen familie, zonder hun nestwarmte geen holding space. Dankbaar voor alle coachees die me hun verhalen toevertrouwden en de moed hadden om door hun eigen liminale fase te bewegen. Dankbaar ook voor de opleidingscentra en organisaties die geloven in human flourishing, in het groeien van mensen, in het zachte maar krachtige idee dat aandacht, verbinding en menselijkheid de voedingsbodem zijn voor echte transformatie.

En terwijl ik vooruit kijk, fluistert 2026 al zachtjes. Op mijn wishlist staan nieuwe plekken om te luisteren, te vertragen, te zijn. Nieuwe ontmoetingen, nieuwe projecten, schrijven. Maar vooral dat ik mijn kleine goedheid, bij wijze van feetjesstof, mag blijven strooien in kleine beetjes, bijna onzichtbaar in nieuwe nabijheid in onze liminale tuin.